ଲେଖକ: ଜୟା ବର୍ମା ସିହ୍ନା
ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶର ସବୁଠାରୁ ପବିତ୍ର ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନଦୀ ଭାବରେ ବିବେଚିତ ଗଙ୍ଗା କେବଳ ଭାରତର ସାଂସ୍କୃତିକ ଏବଂ ଧାର୍ମିକ ଐତିହ୍ୟର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ ନୁହେଁ ବରଂ ସମଗ୍ର ଭାରତୀୟ ସମାଜର ଜୀବନର ଏକ ଅବିଚ୍ଛେଦ୍ୟ ଅଂଶ।
ମହାକୁମ୍ଭ ଏପରି ଏକ ଅବସର ଯେତେବେଳେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରୀ ଗଙ୍ଗା, ଯମୁନା ଏବଂ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ସଙ୍ଗମରେ ଆଶୀର୍ବାଦ ପାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରୟାଗକୁ ଆସନ୍ତି। ଏହି ଘଟଣା କେବଳ ଧାର୍ମିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନୁହେଁ ବରଂ ଏହା ଭାରତୀୟ ସମାଜର ବିବିଧତା ଏବଂ ଏକତାର ପ୍ରତୀକ ମଧ୍ୟ। ପ୍ରତି 12 ବର୍ଷରେ ଥରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିବା ମହାକୁମ୍ଭ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଧାର୍ମିକ ମେଳା, ଯେଉଁଥିରେ ଚଳିତ ବର୍ଷ ପ୍ରାୟ 30 କୋଟି ଭକ୍ତ ଯୋଗଦେବାର ଆଶା କରାଯାଉଛି।
ଏହି ମହାକାବ୍ୟ ଅବସରରେ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କ ସୁଗମ ଏବଂ ସୁବିଧାଜନକ ଯାତାୟାତ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇ ଗତ ତିନି ବର୍ଷ ଧରି ଅକ୍ଲାନ୍ତ ପରିଶ୍ରମ କରିଛି। କୁମ୍ଭ କ୍ଷେତ୍ରର ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକ ପାଞ୍ଚ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଗଙ୍ଗା ଉପରେ ଏକ ନୂତନ ସେତୁ ନିର୍ମାଣ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।
ଏହା ସହିତ, ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇ ଯାତ୍ରାକୁ ଆରାମଦାୟକ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷିତ କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ନୂତନ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛି -
ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇର ଡିଜିଟାଲ ପଦକ୍ଷେପ
ରେଳ ଯାତ୍ରାକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ, ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇ କୁମ୍ଭ ରେଳ ସେବା ୱେବସାଇଟ୍ ଏବଂ ଏକ ମୋବାଇଲ୍ ଆପ୍ ଲଞ୍ଚ କରିଛି। ଏହି ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଟ୍ରେନ୍ ସମୟସାରଣୀ, ଟିକେଟ୍ ଉପଲବ୍ଧତା, ଷ୍ଟେସନ ସୁବିଧା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରୁଛି । ଏହା ସାହାଯ୍ୟରେ, ଭକ୍ତମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଯାତ୍ରା ଯୋଜନା କରିପାରିବେ, ଟିକେଟ୍ ବୁକ୍ କରିପାରିବେ ଏବଂ ଯାତ୍ରା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ତ ସୂଚନା ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରୁ ପାଇପାରିବେ।
ଦେଶର ଭାଷାଗତ ବିବିଧତାକୁ ଧ୍ୟାନରେ ରଖି, ଷ୍ଟେସନଗୁଡ଼ିକରେ 12ଟି ପ୍ରମୁଖ ଭାରତୀୟ ଭାଷାରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଉଛି। ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇ ସୁବିଧା ପୁସ୍ତିକା 22ଟି ଭାଷାରେ ଉପଲବ୍ଧ ଏବଂ ଟୋଲ୍-ଫ୍ରି ହେଲ୍ପଲାଇନ୍ ନମ୍ବର ହିନ୍ଦୀ, ଇଂରାଜୀ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ଭାରତୀୟ ଭାଷାରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରୁଛି। ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇର ଏହି ପ୍ରୟାସ ପ୍ରତ୍ୟେକ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ସୂଚନା ପାଇବାକୁ ସହଜ କରୁଛି, ସେମାନେ ଯେକୌଣସି ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟର ହୁଅନ୍ତୁ କିମ୍ବା ବିଦେଶୀ।
ଯାତ୍ରାକୁ ଆହୁରି ସହଜ କରିବା ପାଇଁ, ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇ ପ୍ରାୟ 2,000 ଷ୍ଟେସନରେ ଏକ ସମନ୍ୱିତ ଡିଜିଟାଲ୍ ଡିସପ୍ଲେ ନେଟୱାର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିଛି, ଯାହା ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ପ୍ରକୃତ ସମୟର ଅପଡେଟ୍ ପ୍ରଦାନ କରୁଛି। ଏହି ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ମାଧ୍ୟମରେ ଷ୍ଟେସନ ବିଷୟରେ ସମସ୍ତ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ସୂଚନା ସହଜରେ ଉପଲବ୍ଧ। ଏହା ସହିତ, ପ୍ରମୁଖ ଟର୍ମିନାଲଗୁଡ଼ିକରେ ଟଚ୍-ସ୍କ୍ରିନ୍ କିଓସ୍କ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ଟିକେଟ୍ କାଉଣ୍ଟର ଏବଂ ସୂଚନା କେନ୍ଦ୍ର ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ। ଏହା କେବଳ ଲମ୍ବା ଧାଡ଼ିର ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରେ ନାହିଁ ବରଂ ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଷ୍ଟେସନରେ ଦକ୍ଷତାର ସହିତ ନେଭିଗେଟ୍ କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।
ଏହା ସହିତ, ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇ ବାରକୋଡ୍-ଆଧାରିତ ଅଣସଂରକ୍ଷିତ ଟିକେଟିଂ ସିଷ୍ଟମ (UTS) କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଛି, ଯାହା ଟିକେଟ୍ କ୍ରୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଅଧିକ ସରଳ ଏବଂ ଦ୍ରୁତ କରିଛି। ରେଳ କର୍ମଚାରୀମାନେ ଷ୍ଟେସନରେ QR କୋଡ୍ ସହିତ ସଜ୍ଜିତ ସବୁଜ ଜ୍ୟାକେଟ୍ ପିନ୍ଧି ଉପସ୍ଥିତ ଅଛନ୍ତି, ଯାହାକୁ ଯାତ୍ରୀମାନେ ମୋବାଇଲ୍ UTS ଆପ୍ ଡାଉନଲୋଡ୍ କରିବା ପାଇଁ ସ୍କାନ କରିପାରିବେ।
ଯୁଦ୍ଧ କକ୍ଷ: ମହାକୁମ୍ଭର ତଦାରଖ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା
ମହାକୁମ୍ଭ 2025 ରେ ଏତେ ବଡ଼ ଭିଡ଼ ଆସିବାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି, ଭାରତୀୟ ରେଳ ଏବଂ ସମ୍ପୃକ୍ତ ପ୍ରଶାସନ କଡ଼ା ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଛି। ପ୍ରୟାଗରାଜରେ ଅବସ୍ଥିତ ମହାକୁମ୍ଭ ଯୁଦ୍ଧ କକ୍ଷ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ମୁଖ୍ୟ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କେନ୍ଦ୍ର ପାଲଟିଛି, ଯେଉଁଠାରେ 24×7 ନଜର ରଖାଯାଉଛି। ଯୁଦ୍ଧ କୋଠରୀରେ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ବ୍ୟବହାର କରି ଟ୍ରେନ୍, ସାଧାରଣ ଯାତାୟାତ ଏବଂ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରୀଙ୍କ ଗତିବିଧି ଉପରେ କଡ଼ା ନଜର ରଖାଯାଏ।
ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ନିରୀକ୍ଷଣ କ୍ୟାମେରା, ଯାହା ମଧ୍ୟରୁ କିଛି କ୍ୟାମେରାରେ ମୁଖମଣ୍ଡଳ ଚିହ୍ନଟକରଣ ପ୍ରଣାଳୀ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ, ନିୟୋଜିତ କରାଯାଇଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଡ୍ରୋନ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି। କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସମୟରେ ସୁରକ୍ଷା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ରେଳ ସୁରକ୍ଷା ବଳ (RPF) ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ପୋଲିସର 23,000 ରୁ ଅଧିକ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ନିୟୋଜିତ କରାଯାଇଛି।
ନୂତନ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ସମାବେଶ
ମହାକୁମ୍ଭ 2025 କେବଳ ଧାର୍ମିକ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟର ପ୍ରତୀକ ହେବ ନାହିଁ ବରଂ ଏହା ଭାରତର ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ ଡିଜିଟାଲ୍ ଉନ୍ନତିକୁ ମଧ୍ୟ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ କରିବ। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଟି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରେ ଯେ କିପରି ସର୍ବଶେଷ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ପୁରୁଣା ପରମ୍ପରା ସହିତ ମିଶ୍ରିତ ହୋଇ ଏକ ଉତ୍ତମ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷିତ ଅଭିଜ୍ଞତା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବ। ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇର ଏହି ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଯାତ୍ରାକୁ ସହଜ କରିଥାଏ ତାହା ନୁହେଁ ବରଂ ଭାରତୀୟ ସମାଜର ସମୃଦ୍ଧ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟ ଏବଂ ନବସୃଜନ ମଧ୍ୟରେ ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷା କରିବାର ଏକ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଉଦାହରଣ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରିଥାଏ |
